De koningin is dood Leve de koning!
Dit blog gaat over de dood. Gezellig is misschien anders, maar nu heel de wereld toch in het teken van het verscheiden van Queen Elisabeth staat, is het een mooie gelegenheid om het met onze kinderen over de dood hebben en dit thema toch eens aan te pakken.
We praten er niet graag over, over dat doodgaan. We worden er zo verdrietig en vaak ook ongemakkelijk van. En toch is dit één van de zekerheden die we met onze geboorte meekrijgen: als je geboren wordt, dan is het ooit ook een keertje klaar. Wat dat betreft was Queen Elisabeth wel een held: al dertig jaar stond haar grafkist ergens te wachten tot het ook haar beurt zou zijn.
Dat die beurt je gelukkig wel eens over kan slaan, ook dat heeft ‘The Queen’ als geen ander bewezen…
Voor kinderen is het wel zo prettig als dit soort gesprekken niet door hun strot worden geduwd op het moment dat het spannend is.
Marina van der Wal
Gezellig samen praten over dood
Heb jij het met jouw kinderen wel eens over de dood? Gezellig, ‘s avonds aan de avondmaaltijd, of als jullie in het weekend bij elkaar zitten. Knus, met een bakje chips.
Dat je dan het gesprek opent met de opmerking ‘zeg… als ik er niet meer ben…’ En dat een aantal paar ogen je dan verschrikt aankijken en de kinderen in koor brullen ‘niet doen mam!’, ‘daar wordt ik verdrietig van, pap!’ En jij haalt opgelucht je schouders op en zwijgt. Want stiekem praat jij er ook liever niet over.
Toch zal het er eens van moeten komen, dat je je kinderen helpt denken over een afscheid dat er ooit komt. Dat je hen voorbereid op het moment dat de wereld even lijkt stil te staan en dat terug kunnen vallen op gesprekken die jullie eerder hebben gehad, gaat helpen bij het regelen én verwerken. ‘Ah, dus dát heeft mamma bedoeld, toen ze zei ‘dan zou ik wel willen dat jullie…’ Of dat jouw zoon, dat jouw dochter met een glimlach kan zeggen ‘ik weet wat mijn vader wil, op de dag van zijn begrafenis!’
Een onwelkome vriend
Voor mij is de dood nooit een vervelend onderwerp geweest. Wel een verdrietig thema. Mijn biologische moeder stierf op haar 29ste, de oma die me heeft opgevoed overleed jong, mijn stiefmoeder stierf op haar 49ste en nog geen jaar later namen we afscheid van mijn vader, die net 50 is geworden. Ook het overlijden van Gideon’s oma was voor ons een verdrietig afscheid. De dood is een onwelkome vriend in mijn leven geworden.
Waar ik tot op de dag van vandaag wél moeite mee heb, is het feit dat ik het afscheid van mijn vader niet ‘in eigen hand’ heb kunnen houden. Zijn afscheid was een blauwdruk van het afscheid dat hij voor mijn moeder georkestreerd had. Tijdens zijn afscheidsdienst waren er sprekers die ik niet had uit willen nodigen, bijvoorbeeld. En de honderden mensen die bij ons aan de koffie en cake zaten, ook die groep had ik liever kleiner willen zien. Deze herinnering draag ik al langer met me mee dan het aantal levensjaren dat ik samen met mijn vader heb gehad. Maar tja… toen het nog kon, hebben we er eigenlijk nooit over gesproken.
Laat je kinderen niet met drijfzand achter
Het zal je misschien niet zijn ontgaan dat ik een tijdje geleden een borstkankertraject heb afgesloten. Dát is zo’n moment dat je het met elkaar écht over de dood moet hebben, over je relatie met elkaar, over verwachtingen en teleurstellingen en ook over het ongelooflijk verdrietige ‘what if’’.
Voor kinderen is het wel zo prettig als dit soort gesprekken niet door hun strot geduwd worden als het spannend is. Bijvoorbeeld als je ziek bent en ieder gesprek over een naderend einde ook écht over dat definitieve einde gaat.
De manier waarop jij jouw afscheid met je kinderen bespreekbaar maakt, is het fundament waarop hun troost en verwerking, als het écht zo ver is, kan groeien. Laat je kinderen niet met drijfzand achter.
