praten over emoties met pubers

Geef woorden aan emoties

Geef emoties woorden

Een mens heeft een rechter en een linker hersenhelft die op een prachtige manier kunnen samenwerken: kort door de bocht kun je stellen dat de linker hersenhelft er voor zorgt dat we dingen (willen) snappen, zaken analytisch op een rijtje kunnen zetten en het helpt ons om de wel bekende en overzichtelijke rijtjes te maken. De rechter hersenhelft geeft plek aan onze emoties en helpt ons om alles wat ‘zonder woorden gezegd wordt’ toch op te merken.

Als deze twee hersenhelften fijn samenwerken dan heb je natuurlijk een onverslaanbaar team: er is plek voor emoties die verwoord kunnen worden en – als dat nodig is – gerelativeerd. Vaak worden deze twee zaken, onder de noemer van ‘karaktereigenschappen’ als ‘aangeboren’ en los van elkaar gezien. En dat jammer.

Juist als je als kind leert om woorden aan je emoties te geven krijg je de mogelijkheid om controle over je eigen leven te hebben en te houden: het helpt je om én rustig te worden én om werkelijk te begrijpen wat er aan de hand is, wat een situatie écht met je doet en wat jouw reactie hierop kan zijn. Als ouders kunnen we onze kinderen helpen om hier mee te oefenen!

We nemen een voorbeeld:

Je dochter heeft ruzie met een vriendinnetje. Over wie het eerste dat t shirt gezien heeft en hoe flauw het is dat de ander het laatste exemplaar gekocht heeft. Jij en ik weten dat dit soort aanvaringen over het algemeen wel loslopen en dat er grote kans is dat het wel goed komt.

Je kunt dit natuurlijk tegen haar zeggen, met het idee om te troosten en gerust te stellen. Je kunt de boze woorden van het vriendinnetje natuurlijk ook afdoen met een ‘ach joh, die gilt altijd van alles als ze kwaad is, maar die komt wel terug…’ Ik kan je op een briefje geven dat jouw dochter helemaal niet gerustgesteld is bij deze woorden. Ze kan zich mokkend terugtrekken op haar kamer maar ze kan ook enorm boos op jou worden. ‘Jij neemt mij ook nooit serieus!’ En eigenlijk is dit laatste ook daadwerkelijk wat er gevoeld wordt: door jouw ‘dempen’ van de emoties voelt ze zich niet gehoord en dat maakt eigenlijk alleen nog maar bozer. Eind van het liedje is dat jij én alle boosheid rondom de ruzie met het vriendinnetje op je brood krijgt én de emoties die met de teleurstelling over jouw reactie gepaard gaan.

Voorkom de waarom-vraag

Voorkom in ieder geval de ‘waarom?’ vraag: bij pubers werkt deze als een rode lap op een stier: waarom horen ze de hele dag al: ‘waarom ben je zo laat opgestaan?’, ‘waarom heb je je huiswerk niet gemaakt?’, ‘waarom ligt je boek nog in je kluisje?’, ‘waarom ben je weer te laat thuis?’

Het woord ‘waarom’ is vaak extra olie op het vuur: het geeft een puber het gevoel dat hij of zij alweer tot de orde geroepen voelt. ‘Weer niet goed gedaan! Om pubers te leren om te gaan met hun emoties is het belangrijk dat we ze als ouders uitdagen om te benoemen waar het nu echt om gaat. Jij en ik weten dat het t shirtje waarschijnlijk maar bijzaak is, ze is misschien veel banger dat haar laatste geheim over die leuke jongen waar ze verliefd op is wordt doorverteld of dat ze haar vriendinnetje kwijt raakt aan dat populaire meisje in de klas. Of ze vraagt zich af waarom…

Eigenlijk wéten we helemaal niet wat er allemaal achter de emoties die we zien schuil gaat. En jouw puber misschien ook niet.

Op het moment dat je puber zo ongelooflijk geëmotioneerd is, is het belangrijk dat je méé gaat in de emotie. En, heel lastig: daar doet jouw mening, jouw idee, jouw ervaring met vriendschappen, t shirtjes en teleurstellingen helemaal niets toe. Nul. Bespaar je de moeite met het vertellen over je eigen ervaringen en stel vragen! Vragen die je dochter (maar het kan natuurlijk ook je zoon zijn) helpen om woorden te geven aan haar helpen om woorden te geven aan de emoties. ‘Hadden jullie een afspraak over het wel of niet kopen van die t shirts?’, ‘Weet je waarom je vriendin dit t shirtje zo belangrijk vond?’

‘Ben je bang om je vriendin kwijt te raken?’ ‘Vind je het naar om het gevoel te hebben dat je haar teleurgesteld hebt?’ Stel ook een vraag die helpt om zich in de ander te verplaatsen zoals ‘hoe zou jij reageren als het precies andersom was geweest?’

Help je puber om zelf conclusies te trekken!

Door het stellen van open vragen help je je puber om te leren zélf na te denken over emoties en wat deze met je doen. Een puber zélf tot de conclusie zien komen dat iets misschien niet zo handig was en dat je excuus aanbieden handiger is dan de ruzie verder te laten escaleren, dat maakt alleen maar trots!

Heb je een vraag? Wil je meepraten? Dat kan natuurlijk door een reactie hieronder te geven!

marina van der wal

Geschreven door admin

Marina van der Wal, puberexpert en gezins- en relatietherapeut. Marina is een ervaren opvoedkundige en runt een praktijk waarin ze ouders met opvoedvragen begeleidt. Ze weet veel van de ontwikkeling van kinderen, van klein tot groot. Marina schreef meerdere succesvolle boeken over kinderen en opvoeden. Ze is vaak in de media. Oh, en ze is zelf moeder van twee kinderen.

We hebben meer blogs geschreven

Gebrek aan financiële opvoeding: een springplank naar schulden

Gebrek aan financiële opvoeding: een springplank naar schulden

De noodzaak voor een financiële opvoeding wordt steeds belangrijker: de verleidingen voor onze kinderen worden groter, de manier waarop er verleid wordt door bedrijven wordt venijniger en lastiger te weerstaan. De kans op het ontwikkelen van schulden wordt groter. Leren sparen is belangrijk. Leren uitgeven belangrijker. Want: weinig financiële opvoeding is een springplank naar schulden.

Lees meer

De gestreste samenleving

‘Hoe kan het toch, dat er zoveel mensen, zoveel jongeren ook, de ratrace niet meer bij kunnen houden? En hoe is het zo ver gekomen dat zoveel mensen lijden onder ‘onverklaarbare klachten’ en dat de groep jongeren die hier onder lijdt steeds groter wordt?’

Lees meer

De balans tussen Gevoel en Actie

Emotieregulatie gaat over het vermogen om emoties te herkennen, deze emoties te begrijpen en daarna deze emoties ook nog eens in goede banen te leiden. Het betekent niet dat je je emoties zou moeten onderdrukken, maar dat je ze op een gezonde en constructieve manier uit.

Lees meer

De blogs als eerste in je mailbox?

Alle blogs (en vlogs) verschijnen altijd eerst op de website. En we sturen deze blogs ook altijd meteen per mail. Voor aanbiedingen geldt dat trouwens ook: die bieden we ook als eerste via de mail aan. Het kan ook zo maar gebeuren dat we alleen de mail gebruiken en niets op onze socials plaatsen. Wil je niets missen? Dan zorg je dat je op de hoogte blijft. Dat regel je met een simpele klik op de onderstaande knop. Schrijf je in en mis geen enkel blog!

Het is gelukt!

Binnenkort: een Online Bijeenkomst over Vapen!

Waar we het tijdens deze Online Bijeenkomst in ieder geval over gaan hebben:
* Zijn pubers meer verslavings gevoelig dan volwassenen?
* Hoe ga je het gesprek met je kinderen aan over een fenomeen als vapen?
* Kun je je kinderen hier tegen beschermen?
* Werkt verbieden?
* En straffen, werkt dat?
* Is het handig om een rijbewijs te beloven, als ze niet gaan vapen of roken?
* Jouw vragen komen natuurlijk ook aan bod!

Deelnemen? Schrijf je vrijblijvend in, dan houden we je op de hoogte!

We houden je op de hoogte!