Jij denkt er nog niet aan maar jouw ‘examenpuber’ gaat op reis!
En als je er aan denkt is ‘paniek!’ misschien wel het woord dat het dichtst bij jouw emotie komt. Want: gaat dat wel goed, jouw examenpuber samen met vriend(inn)en op reis? Lukt het jouw zoon of dochter om zichzelf te blijven met een groep jongeren die niets liever wil dan ‘helemaal uit je bol gaan!’. Drank, drugs, sex, soa’s… En dan durf je het woord zwan… niet eens te dénken!
Een goede voorbereiding is het halve werk!
Nog een paar weken en de redacties hangen bij ons aan de lijn: heb je nog een tip voor ouders van examenpubers, als hun kinderen na het examen op reis willen? Mijn standaard antwoord: ja hoor, voor volgend jaar heb ik nog wel wat tips. Want: je puberende zoon of dochter voorbereiden op een (eerste) vakantie zonder paps en mams, mét vrienden en vriendinnen, dat doe je niet met één goed gesprek. Zelfs niet met drie goede gesprekken!
Daarom ben ik er voor jou nu al zo vroeg bij; begin februari, de kachel brandt nog en jouw examen-puber heeft de boeken misschien nog niet eens opengeslagen en jij hebt al de eerste tips voor iets minder stress voor die eindexamenreis in je mailbox. Een goede voorbereiding is het halve werk!
Dit is geen checklist!
Tip nummero uno: maak van de onderstaande tips geen checklist die je er op een avondje eventjes ‘doorjast’. Veel pubers, de mééste pubers, zitten niet te wachten op zo’n verplicht nummertje waarbij ze het gevoel krijgen dat ze zich moeten bewijzen en beloftes moeten doen die ze later wellicht niet waar kunnen maken (heus, mam, ik ben nog nooit dronken geweest en zal dat ook nooit gaan doen!) Nog een eerste tip: bedenk of deze examenreis van jouw examenpuber de enige vakantie (van jouw kind) wordt of dat jullie ook nog een gezinsvakantie boeken. Ook ‘de baas’ van het bijbaantje van jouw puber wil tijdens de vakantieweken een werkbare planning maken.
Gaat die drukke Juul ook mee?
Weet je al met wie jouw zoon of dochter op reis gaat? Nee? Grote kans dat hij of zij het al wél weet. Al járen! Vraag er eens naar: allereerst naar de vakantieplannen en daarna wie er mee gaat. En waak er voor om vooral in die laatste vraag een verkapt oordeel te geven: “en gaat die drukke Juul ook mee?” Jouw dochter hoort tussen de regels: “als Juul meegaat dan moeten we het er nog eens over hebben of jij wel of niet mee mag…” En natuurlijk gaat Juul mee want zonder Juul is er geen bal aan!
Dat was lachen toen ik…
Ben je zelf ooit op examenreis geweest? Dan is het handig om je ‘slechte’ ervaringen niet als leidraad te nemen voor deze gesprekken. Naast het feit dat jouw zoon of jouw dochter een eigen leven leidt en mag leren van eigen fouten, leg je ook een lat neer. Bijvoorbeeld pappa die ladderzat het zwembad van het hotel in sprong. Jij en ik weten dat dit geen handige zet is geweest. Het is zelfs gevaarlijk. Daag je kind niet uit!
Vind je het allemaal doodeng? Ook met die emoties ga jij je kind niet belasten: jij kijkt met al je jaren levenservaring naar deze reis. Goede en minder goede ervaringen. Jij praat en denkt als een volwassene, jouw puber staat blanco in het leven. Het is helemaal niet gezegd dat jouw ervaringen ook die van je kind gaan worden.
Je kunt je zoon of dochter natuurlijk wel vragen stellen over situaties: hoe denkt jouw zoon of dochter een probleem op te lossen. Een mooie start voor zo’n vraag is: “Stel me eens gerust: als dit of dat gebeurt, hoe lossen jullie dat dan op?”
En nogmaals: houd al je waardeoordelen, meningen en vooral jouw eigen ervaringen voor je.
Stel me eens gerust: als dit of dat gebeurt, hoe lossen jullie dat dan op?
Doe mee met de voorpret
Nodig het reisgezelschap uit voor het bespreken van de plannen. En dan is het niet de bedoeling dat jij je er mee gaat bemoeien; je luistert vanaf de zijlijn mee. Wees voorzichtig met kritiek: “misschien is het handig om ook even naar een reisverzekering te kijken” klinkt beter dan “jullie vergeten de reisverzekering bij het budget.”
Zelfs als je doodsangsten uitstaat is het verstandig om deel te nemen in de voorpret. De kans is dan vele malen groter dat je op de hoogte gehouden wordt van de vakantie. En, het zal je verbazen, die kennis gaat je geruststellen. Opmerkingen als ‘ik ga je zo missen’ of ‘ik ben zo bezorgd’ (en vul zelf maar verder in) zijn no go’s! Samen een zwembroek uitzoeken, een mooie bikini kopen of een leuk t-shirt, zal eerder zorgen voor openheid. Jouw zoon, jouw dochter, wil graag dat dit een vakantie gaat worden om nooit te vergeten. Hij of zij is best bereid om zich goed voor te bereiden. Al was het maar om er zo voor te zorgen dat je wat extra zakgeld meegeeft.
Wie gaat die reis betalen?
Dat zakgeld brengt me op een volgend punt: wie gaat deze reis betalen? Natuurlijk is het een prachtig cadeau, zo’n reis die jouw zoon, die jouw dochter, nooit meer gaat vergeten. Toch is er veel voor te zeggen om ook een (flinke) eigen bijdrage van je puber te verwachten. Zelf betalen betekent ook dat er ‘eigenaarschap’ is van deze vakantie. Gekregen geld is altijd eerder op dan de zuur zelf verdiende centjes!
Seks, drugs, alcohol
Het praten over alcohol, drugs en seks is voor veel ouders (en pubers!) een lastig onderwerp. En toch moet je het hier over hebben. Al was het alleen maar dat er een kans is dat het land waar de reis heen gaat andere normen en waarden heeft en jouw puber hier aan kan houden. Een voorbeeld: de dronken toeristen werden tot een aantal jaar geleden in veel Europese landen geduld. Die tijd is definitief voorbij. Openbare dronkenschap? Hup, de cel in! Je hebt dan zelfs rekening te houden met een verbod om het land in de toekomst te mogen bezoeken. In sommige landen moeten jongeren de ambulancerit vooraf betalen. Zijn ze daar van op de hoogte?
Openbare dronkenschap? Hup, de cel in!
Drugs, in ons land gedoogd, is dat in de meeste vakantielanden niet. Laat ze op internet uitzoeken wat de regels én wat de consequenties zijn. Door zelf op zoek te gaan naar informatie blijft de boodschap beter (en langer) hangen dan het bekende riedeltje dat jij als bezorgde ouder af zult werken. Je zorgen delen over (een teveel) aan alcoholische consumpties is trouwens nooit te veel. We weten allemaal dat alcohol slecht is voor ons allemaal en voor jongeren in het bijzonder. Het advies van de Wereld Gezondheids Organisatie is om géén alcohol te drinken. En als je dat wel wilt, dan maximaal één glas. Per dag. Niet per uur.
Praten over seks is niet altijd even makkelijk. Je kunt ook, al giechelend en blozend, een familiepak condooms op tafel leggen en zeggen ‘ik sponsor je gezondheid voor deze vakantie’. Jongeren geven ons vaak het idee dat ze op de hoogte zijn over alles wat met seks en intimiteit te maken heeft. De realiteit is anders. De kans is trouwens groot dat jouw puber dit gesprek al heeft zien aankomen: de ouders van vrienden hebben deze blog natuurlijk al gelezen en zijn het gesprek inmiddels aangegaan… 😉
Geen nieuws van je examenpuber op reis is goed nieuws!
Bespreek van te voren wat er gebeurt als er paniek is. Laat je puber uitzoeken hoe een ‘collect call’ uit het vakantieland werkt en zorg dat je bereikbaar bent. Altijd, de hele vakantie lang! En benadruk dit steeds weer: wat er ook gebeurt, je mag altijd naar huis bellen! Andersom geldt dat niet: jij belt je zoon of dochter dus niet iedere dag ‘om te vragen of het leuk is, daar’. Zelfs niet om de dag!
Vraag je je af of jouw zoon of dochter wel toe is, aan zo’n reisje met vrienden en vriendinnen? Het is pas februari: je hebt nog genoeg tijd om ze een proefweekendje kamperen te laten plannen!
Voor een familievakantie heb ik nog zes tips voor je!
