Ik wist precies wanneer een nieuw vriendje in de bocht van onze trap naar boven stond. Dat was het moment dat ik één van mijn kinderen hoorde zeggen ‘die zijn niet van mijn moeder hoor’.
Dat ‘die’ wees dan op de onderkant van twee (prachtige!) blote borsten. Precies onder een kort shirtje uitpiepend. De foto is ooit door mijn man gekocht tijdens een expositie van de fotograaf die deze kunstplaat schoot.
De jongens schaamden zich niet zo zeer voor de toch wel kuise foto maar wel voor het idee dat hun vriendjes eens zouden kúnnen gaan denken dat deze twee borsten bij mij horen én dan door iedereen gezien zouden zijn. De schaamte was begonnen toen een vriendje tijdens de biologieles op de basisschool spontaan had geroepen ‘oh, die borsten lijken wel op die van je moeder, op die foto bij jullie thuis!’.
Voor het voorbereiden van een lezing was ik op zoek naar foto’s uit de babytijd van mijn oudste. Op tafel lagen al die vastgelegde, dierbare herinneringen. Ook een foto waar ik amechtige pogingen deed om hem aan mijn borst aan te leggen. ‘Of ik deze foto’s direct op wilde bergen’, was de vraag die meer als een order klonk. Er zouden zo vrienden langs komen en ‘het laatste waar ik zin in heb is om ze dan te confronteren met jouw blote borsten’. De schaamte was duidelijk nog niet voorbij. Terwijl ik zeker weet dat beide jongens niet echt preuts zijn en zich zéker niet schamen voor de soms uitbundige naaktfoto’s die ik op hun smartphone’s voorbij komen.
Pamela Anderson heeft deze schaamte van haar beide zoons inmiddels ook ‘aan den lijve’ ondervonden. Haar naaktfoto’s blijken onderwerp van pestgedrag te zijn geweest. En het waren haar kinderen die hier last van hadden. “Ze schaamden zich wel eens voor mij maar we houden van elkaar en zijn heel close.” is een prachtige samenvatting van het gevoel dat kinderen kunnen hebben door het gedrag van hun ouders. Het laatste waar je – zeker als puber – zin in hebt, is een stel ouders die regelmatig de aandacht op zich vestigen en ook jou zo meesleuren in media-aandacht en roddels.
Dat is dan het verhaal van kinderen van een beroemde moeder. Misschien moeten we Brandon en Dylan, de zoons van Pamela, wel dankbaar zijn dat ze dit onderwerp op de kaart zetten. Want niet alleen kinderen van meer of mindere beroemde ouders schamen zich regelmatig voor gedrag van hun ouders. Het gevoel van schaamte is geen enkele puber vreemd!
Vorig jaar is er een onderzoek gedaan en ruim 1200 pubers gaven in dit onderzoek aan dat ze zich regelmatig kapot schamen voor hun ouders. Gewone ouders die je niet naakt in een magazine tegenkomt. Je vader en moeder dansend zien is nog wel het allerergste. Maar ook zoenende ouders – of die zoen nu voor hun kind zelf is of dat ouders elkaar aflebberen, dat maakt niet zo heel veel uit. Zelfs praten met een vriend of klasgenootje kan al tot rode wangen leiden.
Opvallend is dat deze gevoelens helemaal niets van doen hebben met de innige band die er tussen de ouders en kinderen bestaat.
En nu? Is er iets te doen aan al die schaamte? Is er een knop om te zetten waarmee je het wel goed doet? Of moet je jezelf maar opsluiten en hopen dat de kinderen je na hun schaamte-periode wel weer eens bevrijden?
Nee. Aan die schaamte is niets te doen. En misschien is dat maar goed ook. Je schamen voor je ouders is een mooie manier om je eigen ideeën te ontwikkelen, om een beetje los te komen van al die oudbakken adviesjes die niet meer passen in het snelle leven dat puberteit heet. En op wie kun je beter kritisch zijn dan op je ouders? Ondanks alle harde woorden die je zegt, blijven ze toch wel van je houden. Ouders zijn prima oefenmateriaal. Gun ze dat gewoon!
